ÇáÏæÇÌä ÚáÇÌ # ãÚáæãÇÊ # äÕÇÆÍ ÇáÏßÊæÑ ÍÓÇã ÇáÏíä ÍÓä ãÚ ÚáÇÌ ÃãÑÇÖ ÇáÏæÇÌä

ãÊì íÌÈ ÇÓÊÚãÇá ÇáÛÓæá Çáßáæì æ ãäÔØÇÊ ÇáßÈÏ

åäÇß ÚæÇãá ÚÏíÏÉ ÇÓÊÏÚì ÇÓÊÚãÇá ÇáÛÓæá Çáßáæì æ ãäÔØÇÊ ÇáßÈÏ ãäåÇ

# ÚæÇãá ÇáÊÛÐíÉ

1- ÒíÇÏÉ ÇáßÇáÓíæã Ýí ÇáÚáÇÆÞ ÇáãÞÏãÉ ááÇáßÊÇßíÊ ÍÏíËÉ ÇáÝÞÓ æáÝÊÑÇÊ ØæíáÉ ÓíäÌã Úäå ÖÑÑ ßáæí íÄÏí Åáì ÇáÅÕÇÈÉ ÈÇáäÞÑÓ æåÐÇ íãßä ÍÕæáå äÊíÌÉ ÃÎØÇÁ ÃËäÇÁ ÊÕäíÚ ÇáÚáÝ Ãæ ÊÞÏíã ÚáÇÆÞ ÇáÏæÇÌä ÇáÈíÇÖÉ ÇáÊí Êßæä Ýí ÇáÅäÊÇÌ Åáì ÏæÇÌä ÇáÊÓãíä ÇáÊí Êßæä Ýí ØæÑ ÇáÑÚÇíÉ Ãæ ÇáÇÓÊÎÏÇã ÇáãÈßÑ æÇáãÝÑØ áÚáíÞå ÇáÅäÊÇÌ 

 áÞÏ ÙåÑ Ãä ÇáØíæÑ ÇáÊí ÊÑÈì Úáì ÚáÇÆÞ ãÍÊæíÉ Úáì äÓÈÉ  3%  ãä ÇáßÇáÓíæã ÈÏáÇ ãä ÇáãÚÏá ÇáØÈíÚí  0.9  íÙåÑ ÚáíåÇ ÊÛíÑÇÊ ßáæíÉ ÞÇÓíÉ ÊÄÏí Ýí ÇáäåÇíÉ Åáì ÇáäÝæÞ äÊíÌÉ ÇáÝÔá Çáßáæí æÇáäÞÑÓ ÇáÍÔæí ÍíË íÊæÇÌÏ ÝÈíÑíä ÎáÇáí æÍÕíÇÊ ßáÓíÉ Ýí ÇáÍÇáÈíä ÇáãÊÖÎãíä æåÐÇ íÊÈÚ ÈÖãæÑ ßáæí æÇÖÍ 

Åä ÇáÊÔÇÈå Èíä åÐå ÇáÊÛíÑÇÊ æÊáß ÇáÊí ÊÍÕá Ýí ÇáÊÍÕí Çáßáæí ÊÔÌÚ ÇáÇÝÊÑÇÖ ÇáÐí íÞæá ÈæÌæÏ ÚáÇÞÉ ÓÈÈíÉ ÈíäåãÇ æåÐÇ ÈÚíÏ ááÇä Úä ÇáÅËÈÇÊ 

ÈÇáäÓÈÉ ááÈíÇÖ æÇáÃãåÇÊ ÛÇáÈÇð ãÇ ÊÍÏË ÃÖÑÇÑ Çáßáì Ýí ãÑÍáÉ ÇáÑÚÇíÉ ÈÏæä ÙåæÑ Ãí ÃÚÑÇÖ ÓÑíÑíå áÍíä ÇáÏÎæá Ýí ãÑÍáÉ ÅäÊÇÌ ÇáÈíÖ æ ÊÛÐì Úáì ÚáÇÆÞ ÐÇÊ ãÍÊæíÇÊ ÚÇáíÉ ãä ÇáßÇáÓíæã . 

2- ÇÓÊÎÏÇã ÚáÇÆÞ ÊÍæí Úáì ÇáÍÌÑ ÇáÑãáí (ÇáÑãá ¡ ÇáäÍÇÊÉ ) ÇáÐí íßæä Ðæ ÍÌã ÌÒíÆÇÊ íÓãÍ ÈÇáÊÞÇØåÇ æÈÇáÊÇáí íÄÏí Åáì ÌÑÚÇÊ ÒÇÆÏÉ ãä ÇáßÇáÓíæã æáÐáß ãä ÇÌá ÇáÊÃßÏ ãä ÊÌÇäÓ ÇáÚáÇÆÞ ÇáãÊäÇæáÉ íÌÈ Ãä ÊÍÊæí Úáì ÇáÌÒíÆÇÊ ÇáäÇÚãÉ ÝÞØ æíãßä ÇÓÊÎÏÇã äæÚíÉ ÐÇÊ ÍÈíÈÇÊ ßÈíÑÉ Ýí ÇáÈÏÇíÉ ÈÎáØÇÊ ãÇ ÞÈá ÇáÅäÊÇÌ 

 

3- ÇäÎÝÇÖ ãÓÊæì ÇáÝæÓÝæÑ ÇáÐí íÞæã ÈÍãÇíÉ Çáßáì ÈÔßá ÌÒÆí ãä ÇáÃÖÑÇÑ ÇáäÇÌãÉ Úä ÇáßÇáÓíæã ÍíË íÚãá ÇáÝæÓÝæÑ ßãÍãÖ ááÈæá æíÓÇåã Ýí ãäÚ ÊÔßíá ÇáÍÕæÇÊ ÏÇÎá Çáßáì ÝáÞÏ áæÍÙ Ãä ÇÓÊÎÏÇã ÚáÇÆÞ ÐÇÊ ãÍÊæì ãäÎÝÖ ÈÇáÝæÓÝæÑ ÎáÇá ãÑÍáÉ ÇáÑÚÇíÉ íÊÑÇÝÞ ÏæãÇ ãÚ ÒíÇÏÉ ÍÇáÇÊ ÇáäÞÑÓ 

4- ÇÓÊÎÏÇã ÈíßÑÈæäÇÊ ÇáÕæÏíæã áÊÍÓíä äæÚíÉ ÞÔÑÉ ÇáÈíÖ Ãæ áãßÇÝÍÉ ÊÃËíÑÇÊ ÇáÅÌåÇÏ ÇáÍÑÇÑí æáßäåÇ ÈÇáæÞÊ ÐÇÊå ÊÌÚá ÇáÈæá ÃßËÑ ÞáæíÉ æÚäÏãÇ íÊÑÇÝÞ ãÚ ãÓÊæíÇÊ ÇáßÇáÓíæã ÇáÚÇáíÉ ÝÇäå íÊßæä æÓØ ãáÇÆã áÊÔßá ÇáÍÕæÇÊ ÇáßáæíÉ 

æÈÇáÊÇáí ÇáäÞÑÓ 

5- äÞÕ ÝíÊÇãíä  : íÚÊÈÑ ãä ÃÝÖá ÇáÏÑÇÓÇÊ áÇáÊåÇÈÇÊ ÇáßáíÉ ÇáÛÐÇÆíÉ ÍíË æÌÏ Åä ÇáØíæÑ ÇáíÇÝÚÉ ÇáãÛÐÇÉ Úáì ÚáÇÆÞ ÝÞíÑÉ ÈÇáÝíÊÇãíä  ÞÏ ÊäÝÞ ÎáÇá ËáÇËÉ ÃÓÇÈíÚ ãÙåÑÉ ÇäÊÔÇÑÇ æÇÓÚÇ ááÊæÖÚ ÇáÍÔæí ááÈæáÉ ãÚ ÊÖÎã ÇáÍÇáÈíä æíæÌÏ ÇÑÊÝÇÚ ÍÞíÞí Ýí ãÓÊæì ÍãÖ ÇáÈæáÉ Ýí ÇáÈáÇÓãÇ ÍíË íÕá Åáì  ( 44 ãáÛã/100ãá) ãÞÇÑäÉ ÈÇáãÓÊæì ÇáØÈíÚí ÇáÐí íÈáÛ ( 5-7 ãáÛã/100ãá) 

Åä äÞÕ ÇáÝíÊÇãíä  áÇ íÓÈÈ ÝÞØ ÊåÏã æÝÑØ ÊÞÑä áÙåÇÑÉ ÇáÍÇáÈíä æáßäå íÞáá ÅÝÑÇÒ ÇáãÎÇØ æãä Ëã íÞáá ÐæÈÇä ÇáíæÑíÇ Çáäí ÊÊÑÓÈ Ýí ÇáÍÇáÈíä ÈÓåæáÉ ÇßÈÑ æãä ÇáÌÏíÑ ÈÇáÐßÑ Åä ÇáÃÚáÇÝ ÇáÎÖÑÇÁ ßÇäÊ ÊÚÊÈÑ ÝíãÇ ãÖì ãÇäÚÉ ááãÑÖ Çáßáæí Åä Ðáß ÇáäÞÕ æáÝÊÑÇÊ ØæíáÉ íãßä Åä íÓÈÈ ÇáÖÑÑ áÈØÇäÉ ÇáÍÇáÈíä æáßä Ðáß íäÈÛí Ãä íßæä äÇÏÑÇ ãÚ æÌæÏ ÇáÊÞäíÇÊ ÇáÍÏíËÉ Ýí ÊÑßíÈ ááÝíÊÇãíäÇÊ 

6 - ÇáÊÓãã ÈÇáÕæÏíæã / ÇáÊÓãã ÇáãáÍí / ÇÚÊÞÏ ãä ÞÈá ÇáßËíÑíä Çäå íÓÈÈ ÇáÝÔá Çáßáæí æÇáäÞÑÓ ÇáÍÔæí æáßä Úáì ÇáÑÛã ãä Ãä ÇáÒíÇÏÉ Ýí ÌÑÚÇÊ ßáæÑ ÇáÕæÏíæã åí ÓÇãÉ ááÝÑæÌ ÍíË ÊÓÈÈ ÝÔá ÞáÈí æÚÇÆí ÎÇÕÉ ÚäÏãÇ íÞÏã ãÚ ãÇÁ ÇáÔÑÈ ÝÇä ÇáÇãÑÇÖ ÇáßáæíÉ ÇáæÍíÏÉ ÇáãÔÇåÏÉ åí ÊÕáÈ ÇáßÈíÈÇÊ ÊÍÊ ÇáÓÑíÑí æáßä ãä æÌåÉ äÙÑ ÃÎÑì ÝÇä ÒíÇÏÉ ÇáÕæÏíæã Ýí ÇáÚáÝ íÓÈ ÖÑÑÇ ßáæíÇ ÔÏíÏÇ Ýí ÞØÚÇä ÇáÝÑæÌ ÇáíÇÝÚÉ 

Ýí ÇáÍÞíÞÉ ÇáÝÔá Çáßáæí ÇáÍÇÏ – ÇáãæÊ- ÇáäÞÑÓ ÇáÍÔæí íãßä Åä íÊØæÑ ÈÓÑÚÉ æÑÈãÇ íÊÖÎã ÇáÍÇáÈíä ÈÇáíæÑíÇ ÇáÕáÈÉ 

6- ÇáÒíÇÏÉ ÇáãÝÑØÉ áÈÑæÊíä ÇáÚáíÞÉ æÐáß ÚäÏãÇ ÊÕá Åáì (30%-40%) íãßä Ãä íÓÈÈ ÇáäÞÑÓ ÊÌÑíÈíÇ 

7-  ÇÑÊÝÇÚ ÇáÍÑÇÑÉ æÇäÎÝÇÖ ÇáÑØæÈÉ : 

8- Ýì ÇáÊÍÖíä 

# ÇáÚæÇãá ÇáãÚÏíÉ : 

æÊßæä ÅãÇ ÝíÑæÓíÉ Ãæ ÌÑËæãíÉ 

ÝÇáÚæÇãá ÇáÝíÑæÓíÉ ÇáÃßËÑ ÔíæÚÇ Ýí ÇáÍÞá æÇáÊí ÊÏÎá Öãä ãÓÈÈÇÊ ÇáäÞÑÓ åí ÇáÊåÇÈ ÇáÞÕÈÇÊ ÇáãÚÏí æÝíÑæÓ ÇáÌãÈæÑæ

Åä ÇáÊåÇÈ ÇáÞÕÈÇÊ ãÑÖ ÝíÑæÓí ÔÏíÏ ÇáÇÕÇÈå íÕíÈ ÇáØíæÑ æíÊÑßÒ ÚÇÏÉ Ýí ÇáããÑÇÊ ÇáÊäÝÓíÉ æáßäå íãßä Ãä íÕíÈ ÃíÖÇ ÇáÌåÇÒíä ÇáÈæáí æÇáÊäÇÓáí ÍíË Åä ÈÚÖÇ ãä ÚÊÑÇÊ ÝíÑæÓ ÇáÊåÇÈ ÇáÞÕÈÇÊ æÇáÊí ÊÓãì ÇáÚÊÑÇÊ ÇáßáæíÉ ÊÝÖá Çáßáì

- ÇáÇì Èì 

- ÌãÈæÑæ

- ßáæÓÊÑíÏíÇ 

- ÇáÓãæã ÇáÝØÑíå 

- ÇáãØåÑÇÊ æ ÇáãÚÞãÇÊ 

- ÇáÓáÝÇ æ ÇáãÖÇÏÇÊ ÇáÍíæíå

ÏæÑ ÇáßÈÏ æÇåíãÊå Ýì ÍíÇå ÇáØÇÆÑ 

ÇáßÈÏ ææÙÇÆÝÉ the liver and its functions

íÊßæä ÇáßÈÏ ãä ÇáÝÕ ÇáÇíãä right lobe æÇáÝÕ ÇáÇíÓÑ left lobe. æíäÞÓã ÇáÝÕ ÇáÇíÓÑ Ýì ÇáÏÌÇÌ æÇáÑæãì Çáì ÇáÌÒÁ ÇáÌÇäíì lateral æÇáÌÒÁ ÇáãÊæÓØ medial. ÈÚÏ ÇáÝÞÓ Êßæä ÝÕæÕ ÇáßÈÏ ÐÇÊ áæä ÇÕÝÑ áÇãÚ æÐáß áÇä ÇáÕÈÛÇÊ ÊãÊÕ ãä ÇááíÈíÏÇÊ ÇáãæÌæÏÉ Ýì ÇáÕÝÇÑ¡ æÈÚÏ Ðáß íÈÏÁ ÍÏæË ÊÛíÑ ÊÏÑíÌì Ýì áæä ÇáßÈÏ Çáì ÇáÈäì mahogany-brown æÐáß Èíä 8-14 íæã ãä ÇáÝÞÓ. æíÚÊÈÑ ÇáßÈÏ ÇíÖÇ ãä ÇÚÖÇÁ ÇáÇÔÇÑÉ Ýì ÇáÌÓã. ÍíË íäÞá ÚÏÏ ßÈíÑ ãä ÇáäÔÇØÇÊ ÇáåÖãíÉ æÇáÊãËíáíÉ æÇáÇÎÑÇÌíÉ ÇáåÇãÉ æÇáÊì ÊáÚÈ ÏæÑÇð åÇãÇ Ýì ÇáÊÃËíÑ Úáì ÕÍÉ ÇáØíæÑ.

æÙÇÆÝ ÇáßÈÏ

ÇÒÇáÉ ÇáÓãæã detoxification

íÞæã ÇáßÈÏ ÈÇáÊÎáÕ ãä ÇáãæÇÏ ÇáÓÇãÉ ÇáãæÌæÏÉ Ýì ÇáÚáÇÆÞ ÈÇáÇÖÇÝÉ Çáì ÇáãæÇÏ ÇáÓÇãÉ ÇáÇÎÑì ÇáãäÊÌÉ ÏÇÎá ÇáÌÓã.

ÊãËíá ÇáÈÑæÊíä protein metabolism

íÍÏË ÊÍáá ãÇÆì hydrolsed áÈÑæÊíäÇä ÇáÛÐÇÁ Ýì ÇáÇãÚÇÁ ÇáÏÞíÞÉ intestine æÐáß Úä ØÑíÞ ÇáÊÝÇÚá ãä ÇáÚÏíÏ ãä ÇáÇäÒíãÇÊ proteases æÇáÜ peptidases æíÄÏì Ðáß Çáì ÇäÊÇÌ ÇÍãÇÖ ÇãíäÉ ÍÑÉ free amino acids¡ ÊãÊÕ åÐÉ ÇáÇÍãÇÖ ÇáÇãíäíÉ Úä ØÑíÞ ÎáÇíÇ ÇáÇãÚÇÁ intestinal cells æÊäÊÞá Çáì ÇáæÑíÏ ÇáÈÇÈì portal vein¡ æÈÚÏ Ðáß ÊÏÎá Çáì ÇáßÈÏ æÊäÊÞá Úä ØÑíÞ ÇáÌåÇÒ ÇáÏæÑì systemic circulation Çáì ÇáÇÚÖÇÁ æÇáÇäÓÌÉ ÇáÇÎÑì. æÇáÒíÇÏÉ ãä ÇáÇÍãÇÖ ÇáÇãíäíÉ æÇáÊì áÇ íÊã ÇáÇÓÊÝÇÏÉ ãäåÇ Ýì ÊÎáíÞ ÇáÇäÓÌÉ ÇáÈÑæÊíäíÉ æÇáåÑãæäÇÊ æÇáÇäÒíãÇÊ æÎáÇÝÉ íÍÏË áåÇ åÏã catabolised ÈæÇÓØÉ ÇáßÈÏ. æÚãáíÉ åÏã ÇáÇÍãÇÖ ÇáÇãíäíì ÊÔÊãá Úáì äÒÚ ãÌãæÚÉ ÇáÇãíä deamination æíÊßæä ÇáÇãæäíÇ ammonia æÇáÇÍãÇÖ ÇáßíÊæäíÉ keto-acids¡ æÊÚÊÈÑ ÇáÇãæäíÇ ãÇÏÉ ÓÇãÉ Ýì ÇáØíæÑ¡ æíÞæã ÇáßÈÏ ÈÊÍæíá ÇáÇãæäíÇ Çáì ÕæÑÉ ÍÇãÖ ÇáíæÑíß uric acid æíÊã ÇÎÑÇÌÉ ãä ÎáÇá ÇáßáíÊíä. æÊÊßæä ÈÑæÊíäÇÊ ÇáÈáÇÒãÇ (ÇáÇáÈíæãíä albumin ÇáÝÈíÑæÌíä fibrinogen æÇáÈÑæËÑæãÈíä prothrombin) Ýì ÇáßÈÏ.

 

ÊãËíá ÇáÏåæä fat metabolism

íäÊÌ ÇáßÈÏ ÇáÚÕÇÑÉ ÇáÕÝÑÇÁ bile æÇáÊì ÏæÑÇð åÇãÇ Ýì åÖã ÇáÏåæä¡ æÈãÓÇÚÏÉ ÚäÕÑ Çáßæáíä choline íÕÈÍ ÇáßÈÏ ÞÇÏÑÇ Úáì ÊÍæíá ÇáÏåä ÇáãÑÓÈ Çáì ÇäÓÌÉ ÏåäíÉ ÍÊì ÊÓÊÝíÏ ãäåÇ ÇáÇäÓÌÉ Ýì ÇáÍÕæá Úáì ÇáØÇÞÉ.

 

ÊãËíá ÇáßÑÈæåíÏÑÇÊ carbohydrate metabolism

íÎáÞ ÇáÌáíßæÌíä glycogen æíÎÒä Ýì ÇáßÈÏ. ÒíÇÏÉ ÇáßÑÈæåíÏÑÇÊ ÇáãÃßæáÉ ÊÊÍæá Çáì áíÈíÏÇÊ æÊÎÒä Ýì ÕæÑÉ Ïåä Ýì ÌÓã ÇáØÇÆÑ. æíÓÇÚÏ ÇáßÈÏ ÇáÈäßÑíÇÓ Ýì ÇáÇÍÊÝÇÙ ÈãÓÊæíÇÊ ËÇÈÊÉ ãä ÇáÓßÑ Ýì ÇáÏã. æÝì ÇáÍÇáÇÊ ÇáØÇÑÆÉ¡ íÊã ÊÎáíÞ ÇáÌáæßæÒ ãä ÇáÈÑæÊíäÇÊ æÇáÏåæä ÇáãæÌæÏÉ Ýì ÇáßÈÏ Ýì ÚãáíÉ ÊÓãì gluconeogenesis.

ÊãËíá ÇáÝíÊÇãíäÇÊ vitamin metabolism

íÓÇÚÏ ÇáßÈÏ Ýì ÇãÊÕÇÕ ÇáÝíÊÇãíäÇÊ ÇáÐÇÆÈÉ Ýì ÇáÏåæä ãËá ÝíÊÇãíä A æ D æ E æ K. æíÎÒä ÝíÊÇãíä A Ýì ÇáßÈÏ æíÝÑÒ ÚäÏ ÇÍÊíÇÌ ÇáÇäÓÌÉ áå. æíÓÊÝÇÏ ãä ÝíÊÇãíä K Ýì ÇáßÈÏ Ýì Êßæíä ÇáÕÝÇÆÍ ÇáÏãæíÉ prothrombin æÇáÊì íÊã ÇáÇÍÊíÇÌ ÇáíåÇ Ýì Êßæíä ÇáÌáØÇÊ clooting Ýì ÍÇáÉ ÍÏæË ÇäÒÝÉ. ÈÚÖ ãÌãæÚÉ ÝíÊÇãíä b æÎÕæÕÇ B1 æ B2 æÇáäíÇÓíä Niacin ÊãËá Ýì ÇáßÈÏ æßÐáß íÊã ÊÎÒíäåÇ Ýì ÇáßÈÏ.

ÊãËíá ÇáÍÏíÏ iron metabolism

ÝÊÑÉ ÍíÇÉ ßÑÇÊ ÇáÏã ÇáÍãÑÇÁ Ýì ÇáÏÌÇÌ ÍæÇáì 20-30 íæã æÈÚÏ Ðáß íÍÏË ÊÏãíÑ áåÐå ÇáßÑÇÊ Ýì ÇáßÈÏ æíäÊÌ ÚÊåÇ ÚäÇÕÑ ÇáÍÏíÏ iron æÇáäÍÇÓ copper æÇáßæÈÇáÊ cobalt æÇáÊì ÊÎÒä Ýì ÇáßÈÏ æÊÓÊÎÏã ÈæÇÓØÉ ÇáÌÓã.

Êßæíä ßÑÇÊ ÇáÏã ÇáÍãÑÇÁ erthropoiesis

ÇáßÈÏ åæ ãæÞÚ Êßæíä ßÑÇÊ ÇáÏã ÇáÍãÑÇÁ Ýì ÇáØíæÑ ßãÇ íÞæã íÞæã ÈÊßæíä ÇáåíãæÌáæÈíä

 

Ýì ÍÇáÉ ÍÏæË ÇäÎÝÇÖ Ýì æÙÇÆÝ ÇáßÈÏ hypo-functioning ÊÚÇäì ÇáØíæÑ ãä ÇáÚÏíÏ ãä ÇáãÔÇßá. ÍíË Çä ÇáßÈÏ ÇáÕÍì healthy liver ÈÇáÊÇßíÏ íÓÇÚÏ Ýì ÒíÇÏÉ ÇáÍÇáÉ ÇáÕÍíÉ ááØíæÑ æÈÇáÊÇáì íÍÊÇÌ åÐÇ ÇáÚÖæÑ Çáì ÚäÇíÉ ÎÇÕÉ special care. ÇáÚÏíÏ ãä ãÍÓäÇÊ ÇáÇäÊÇÌ æÇáäãæ growth and production enhancers ÇÕÈÍÊ ÖÑæÑíÉ Ýì ÇäÊÇÌ ÇáÏæÇÌä áÊÍÓíä ÇäÊÇÌíÉ ÇáØíæÑ¡ ÇáÇÚÔÇÈ ÇáãÞæíÉ ááßÈÏ herbal liver tonics ÊÍãì ÇáßÈÏ ãä ÇáÓãæã æÊäÈå ÇáæÙÇÆÝ ÇáßÈÏíÉ æÈÇáÊÇáì ÊÍÓä ãä Çáäãæ æÇáÇäÊÇÌ. íÎÊáÝ ÇÓÊÎÏÇã ãÞæì ÇáßÈÏ ÓæÇÁ Ýì ÕæÑÉ ÓÇÆáÉ Ãæ ÈæÏÑ íÎÊáÝ ãä ãÒÑÚÉ Çáì ÃÎÑì æíÚÊãÏ Úáì ÇáãÑÈíä. æÚãæãÇ ÇáÇÏæíÉ ÇáãÞæíÉ ááßÈÏ ÇáÓÇÆáÉ æÇáÊì íÊã æÖÚåÇ Ýì ãÇÁ ÇáÔÑÈ åì ÇáãÝÖáÉ æÎÕæÕÇ ÈåÏÝ ÇáÔÝÇÁ curative purpose ÇËäÇÁ ÇÎÊáÇá ÇáßÈÏ æ ÃäÎÝÇÖ ÇáÇÓÊåáÇß ÇáÛÐÇÆì ÈÕæÑÉ ãÚäæíÉ.

 

æÇáãÎØØ ÇáãäÊÙã áãäÚ ÇÖØÑÇÈÇÊ ÇáßÈÏ æÇáãÓÇÚÏÉ Ýì ÊÍÓíä ÇáÇäÊÇÌíÉ ÇÓÊÎÏÇã ÕæÑ ãä ÇÏæíÉ ÇáãÞæíÉ ááßÈÏ ÇáÈæÏÑ ßÇÖÇÝÇÊ ÛÐÇÆíÉ Ýì ÇáÚáíÞÉ ÍíË ÇäåÇ ÇßËÑ ãáÇÆãÉ æÇßËÑ ÊßáÝÉ¡ æãÚ Ðáß ÈÛÖ ÇáäÙÑ Úä ÊÝÖíá ÇáÕæÑÉ ÇáÈæÏÑ Ãæ ÇáÓÇÆáÉ ÝãÒÇÑÚ ÇáÏæÇÌä ÊãÊáß ãÌÇá ØÈíÚì áÇÓÊÚãÇá ÇáÇÏæíÉ ÇáãÞæíÉ ááßÈÏ ÊÍÊ ÇáÙÑæÝ ÇáÏÞíÞÉ.

 ÇáßÈÏ ÍíË íãËá ÇáßÈÏ ÚÇãá ÇáÇãÇä Ýí ÇáØíæÑ æÐáß áãÇ íÞæã Èå ãä æÙÇÆÝ Ýí ÈäÇÁ ÇáÌÓã æÊÎáíÕå ãä ÇáÓãæã ÇáäÇÊÌÉ ãä ÇáÝØÑíÇÊ æÇáÈßÊíÑíÇ ÍíË ÊÍÊÇÌ ÊÑÈíÉ ÇáÏæÇÌä æÇáØíæÑ ÇáÇÎÑí Çáí ßãíÇÊ ßÈíÑÉ ãä ÇáÚáÝ ááÍÕæá Úáí ÇáæÒä ÇáØÈíÚí áÊÓæíÞ ÇáÝÑÇÎ ØÈÞÇ áÈæÑÕÉ ÇáÏæÇÌä  æÇáÚáÝ ÈíãËá 60 % ãä ÊßáÝÉ ÇáÇäÊÇÌ æßáäÇ ÚÇÑÝíä Çä ÇáÚáÝ ÛÇáí ÌÏÇ ÚÔÇä ßÏÉ ÚÇíÒíä äÚÑÝ ÇÒÇí äÎáí ÌÓã ÇáÝÑÎÉ íÓÊÝíÏ ãä ÇáÚáÝ Çááí ÈíÇßáå æãäÖíÚÔ ÝáæÓäÇ Ýí ÇáÃÑÖ ÚÔÇä ßÏÉ áÇÒã ßá ãÑÈí ááÏæÇÌä íÚÑÝ ÏæÑ ÇáßÈÏ Ýí åÖã ÇáÚáÝ æÚãáíÉ ÇáÊãËíá ÇáÛÐÇÆí æÊÍæíáå Çáí ãæÇÏ ãÝíÏÉ ááÌÓã.

Ýí ÇáßÊÇßíÊ ÇáÕÛíÑÉ íßæä áæä ÇáßÈÏ ÃÕÝÑ áÇãÚ æÐáß äÊíÌÉ áÇãÊÕÇÕ  ÕÝÇÑ ÇáÈíÖ Ýí ÇáÍÖÇäÇÊ æÈÚÏ ÚãÑ ÇÓÈæÚ ÊÞÑíÈÇ íÊÍæá áæä ÇáßÈÏ Çáí Çááæä ÇáÈäí ÇáãÇåæÌäí Ãæ ÇáãÍãÑ æÏå Çááæä ÇáØÈíÚí ááßÈÏ , ÏáæÞÊí ÚÇíÒíä äÚÑÝ æÙÇíÝ ÇáßÈÏ ÈÇáÊÝÕíá ÔæíÉ ÇæáÇ ÊãËíá ÇáÈÑæÊíä ÍíË íÊã åÖã ÇáÈÑæÊíä ÇáãæÌæÏ Ýí ÇáÚáÝ Ýí ÇáÇãÚÇÁ ÇáÏÞíÞÉ ááØíæÑ ÈæÇÓØÉ ÈÚÖ ÇáÇäÒíãÇÊ Òí peptidases , protease æíÊã ÊßÓíÑåÇ Çáí ÇáÕæÑÉ ÇáÇæáíÉ ááÈÑæÊíä (ÇáÇÍãÇÖ ÇáÇãíäíÉ ÇáÍÑÉ)  ÚÔÇä íÞÏÑ ÇáÌÓã íÓÊÝíÏ ãäåÇ Ëã ÊãÊÕ ÇáÇÍãÇÖ ÇáÇãíäíÉ ãä ÇáÇãÚÇÁ Çáí ÇáÏã æÈÚÏíä ÈÊÑæÍ ááßÈÏ Úä ØÑíÞ ÇáæÑíÏ ÇáÈÇÈí æíÈÏÇ ÇáßÈÏ íæÒÚåÇ Úáí ÇäÓÌÉ ÇáÌÓã ÇáãÎÊáÝÉ ÚÔÇä ÊÓÇÚÏ Ýí ÈäÇÁ ÇáÌÓã  , ÈÓ áãÇ ÈÊßæä ÇáÇÍãÇÖ ÇáÇãíäíÉ (ÇáÈÑæÊíä) ÒíÇÏÉ Úä ÍÇÌÉ ÇáÌÓã ÈíÞæã ÇáßÈÏ ÈåÏãåÇ Çáí ÇãæäíÇ æÇÍãÇÖ ßíÊæäíÉ æÊÚÊÈÑ ÇáÇãæäíÇ ãÇÏÉ ÓÇãÉ ááÌÓã  æÊÎÑÌ Úä ØÑíÞ ÇáßáíÉ Ýí ÕæÑÉ ÍãÖ ÇáíæÑíß.æíÞæã ÇáßÈÏ ÇíÖÇ ÈÊÎáíÞ ÇáÈÑæÊíäÇÊ ÇáÇÎÑí Òí ÇáÇáÈíæãíä æÇáÌáæÈáíä æÇáÈÑæËÑæãÈíä .

ËÇäíÇ ÊãËíá ÇáÏåæä íÞæã ÇáßÈÏ ÈÇÝÑÇÒ ÇáÚÕÇÑÉ ÇáÕÝÑÇÁ ÇáÊí ÊÔÇÑß Ýí åÖã ÇáÏåæä æÇíÖÇ íÞæã ÈÊÍæíá ÇáÏåæä ÇáÒÇÆÏÉ Úä ÇáÌÓã Çáí ÇäÓÌÉ ÏåäíÉ íÓÊÝíÏ ãäåÇ ÌÓã ÇáØÇÆÑ Ýí ÇäÊÇÌ ÇáØÇÞÉ æÐáß ÈãÓÇÚÏÉ ãÇÏÉ Çáßæáíä , ËÇáËÇ ÊãËíá ÇáßÑÈæåíÏÑÇÊ ÝÊáÚÈ ÇáßÑÈæåíÏÑÇÊ ÏæÑ Ýí ÇäÊÇÌ ÇáØÇÞÉ ááÌÓã ÝíÞæã ÇáßÈÏ ÈÊÎáíÞ ÇáÌáíßæÌíä(íÊÍæá Çáí ÇáÌáæßæÒ æåæ ãÕÏÑ ááØÇÞÉ ÚäÏ ÍÇÌÉ ÇáØíæÑ) æÊÎÒíäå Ýí ÇáßÈÏ , æáãÇ Èíßæä Ýí äÞÕ Ýí ÇáÌáæßæÒ ÈíÞæã ÇáßÈÏ ÈÊÎáíÞå ãä ÇáÈÑæÊíäÇÊ æÇáÏåæä ÇáãæÌæÏÉ Ýí ÇáßÈÏ .

ÑÇÈÚÇ ÊãËíá ÇáÝíÊÇãíäÇÊ ÍíË íÓÇÚÏ ÇáßÈÏ Ýí ÇãÊÕÇÕ  ãÌãæÚÉ ÇáÝíÊÇãíäÇÊ ÇáÊí ÊÐæÈ Ýí ÇáÏåæä Òí ÝíÊÇãíä à , ß , Ï , å æíÞæã ÈÊÎÒíä ÝíÊÇãíä à Ýí ÇáÌÓã áÍíä ÇáÍÇÌÉ áå , æíÞæã ÈÇÓÊÎÏÇã ÝíÊÇãíä ß Ýí Êßæíä ÇáÕÝÇÆÍ ÇáÏãæíÉ áãäÚ ÇáäÒíÝ Ýí ÇáÌÓã  , æíÞæã ÇíÖÇ ÈÇáÊãËíá ÇáÛÐÇÆí áÝíÊÇãíä È1, È2 æÊÎÒíäåÇ Ýí ÇáÌÓã  , æíÞæã ÇáßÈÏ ÇíÖÇ ÈÊÎÒíä ÇáÍÏíÏ æÇáãæÈÇáÊ æÇáäÍÇÓ äÊíÌÉ áÊßÓíÑ ßÑÇÊ ÇáÏã ÇáÌãÑÇÁ áíÓÊÝíÏ ãäåÇ ÇáÌÓã .

ÎÇãÓÇ ÇáÊÎáÕ ãä ÇáÓãæã ÝíÞæã ÇáßÈÏ ÈÊÎáíÕ ÇáÌÓã ãä ÇáÓãæã ÇáÝØÑíÉ æ ÇáÓãæã ÇáãæÌæÏ Ýí ÇáÚáÝ æÇíÖÇ ÇáäÇÊÌÉ Úä ÚãáíÇÊ ÇáÌÓã ÇáãÎÊáÝÉ ,ÚÔÇä ßá Ïå áÇÒã äÍÇÝÙ Úáí æÙíÝÉ ÇáßÈÏ æÐáß ÈÇÓÊÎÏÇã ÇáÇÏæíÉ ÇáãäÔØÉ ááßÈÏ æÇáãÖÇÏÉ ááÓãæã æáÇÒã ÇÏæíÉ ãäÔØÇÊ ÇáßÈÏ ÊÍÊæí Úáí  ãÌãæÚÉ ãæÇÏ  æåí ÈÇáÊÑÊíÈ ( ÓíáíãÇÑíä – ÈíÊÇííä -  ÓæÑÈíÊæá – Çá ßÇÑäíÊíä )  æãËÇá áãäÔØÇÊ ÇáßÈÏ